Hệ thống điện (Electrical System): Thành phần và tiêu chuẩn thi công

Trong phạm vi hệ thống cơ điện (M&E – Mechanical & Electrical) của các công trình xây dựng, việc thiết kế và thi công hệ thống điện đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Hệ thống điện không chỉ đảm bảo nguồn cấp, phân phối, chiếu sáng mà còn gắn liền với an toàn, khả năng vận hành và bảo trì hệ thống M&E tổng thể. Bài viết này sẽ phân tích các thành phần chính của hệ thống điện và tiêu chuẩn thi công cần tuân theo trong nhóm chuyên môn M&E.

1. Vai trò của hệ thống điện trong M&E

Hệ thống điện là một phần thiết yếu của công tác M&E, bởi vì các thiết bị cơ khí, thiết bị điều khiển, chiếu sáng, ổ cắm, mạng dữ liệu, hệ thống cứu hỏa… đều phụ thuộc nguồn điện và phân phối điện trong công trình. Theo định nghĩa, hệ thống M&E gồm cả phần cơ khí và phần điện; trong đó phần điện thường bao gồm hệ thống phân phối nguồn, chiếu sáng, hệ thống điện áp thấp (ELV) và bảo vệ chống sét, nối đất.
Khi triển khai hạng mục trong M&E, nếu hệ thống điện được thiết kế và thi công không đúng chuẩn sẽ dẫn tới thất thoát năng lượng, sự cố điện, nguy cơ cháy nổ, hoặc khó bảo trì sau này.

2. Thành phần chính của hệ thống điện

Khi nói đến hệ thống này, có thể phân nhóm các thành phần như sau:

2.1 Nguồn và phân phối điện

Nguồn cung cấp bao gồm máy biến áp, tủ trung thế/ hạ thế, tủ MSB/DB, cáp phân phối. Đây là khung xương cho hệ thống, đảm bảo cấp nguồn liên tục, ổn định cho các khu vực sử dụng.
Phân phối điện trong hệ thống điện phải tính toán đúng tải, chọn cỡ cáp, tủ điện, đảm bảo dòng điện danh định, khả năng mở rộng, bảo vệ quá tải và ngắn mạch.

2.2 Hệ thống chiếu sáng và ổ cắm

Hạng mục này thuộc phần ánh sáng (lighting) và thiết bị sử dụng điện. Trong hệ thống, chiếu sáng thuộc phần “light electricity”, ổ cắm, ống dẫn, dây dẫn là phần thiết bị phục vụ người sử dụng và vận hành.
Cần phải tính toán số lượng ổ cắm, vị trí, loại đèn, ánh sáng phù hợp, khả năng đổi mới và bảo trì.

2.3 Hệ thống điện áp thấp (ELV) và điều khiển

ELV (Extra Low Voltage) là thành phần chịu trách nhiệm cho mạng viễn thông, dữ liệu, CCTV, hệ thống an ninh, điều khiển, fire alarm.
Việc tích hợp ELV vào hệ thống điện chính giúp tối ưu hiệu quả vận hành và an toàn.

2.4 Hệ thống nối đất, chống sét, bảo vệ an toàn

Một hệ thống điện hoàn chỉnh không thể thiếu phần nối đất, liên kết bảo vệ và hệ thống chống sét (earthing & lightning protection). Đây là phần đảm bảo an toàn cho người sử dụng và thiết bị khỏi sự cố điện, sét đánh.

3. Tiêu chuẩn thi công hệ thống điện

Việc thi công hệ thống này không chỉ dựa vào kinh nghiệm mà phải tuân thủ những tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế nhằm đảm bảo an toàn, chất lượng và khả năng vận hành lâu dài.

3.1 Các tiêu chuẩn quốc gia Việt Nam

Ở Việt Nam, các tiêu chuẩn như TCVN 7447-5-51:2010, TCVN 7447-5-52:2010, TCVN 7447-5-53:2005, TCVN 7447-5-55:2015 quy định rõ việc lựa chọn và lắp đặt thiết bị điện, hệ thống đi dây, nối đất, bảo vệ trong hệ thống điện của công trình.
Ví dụ, TCVN 7447-5-55:2015 quy định về việc chọn và lắp đặt những thiết bị điện khác trong hệ thống lắp đặt điện hạ áp.
Việc áp dụng những tiêu chuẩn trên giúp hạng mục hệ thống điện trong M&E đáp ứng các yêu cầu về an toàn điện, tính tương thích điện từ và môi trường.

3.2 Yêu cầu an toàn và hiệu năng

Thi công hệ thống điện trong M&E phải đáp ứng các yêu cầu sau: bảo vệ chống điện giật, chống quá dòng, chống quá áp, chống sét, khả năng mang tải, tính dễ bảo trì và khả năng mở rộng.
Ngoài ra, hiệu quả năng lượng cũng là một tiêu chuẩn quan trọng: thiết kế hệ thống điện cần tính đến tiết kiệm điện, giảm tổn thất điện năng, sử dụng thiết bị có hiệu suất cao.

3.3 Quá trình thi công và nghiệm thu

Thi công hệ thống điện trong M&E thường gồm các bước: khảo sát hiện trường, tính toán tải và phân phối, đi dây – lắp tủ điện – lắp thiết bị – thử nghiệm – nghiệm thu – bàn giao.
Nghiệm thu bao gồm đo đạc điện trở nối đất, đo độ cách điện, kiểm tra chức năng bảo vệ, đảm bảo thiết bị và tuyến cáp đáp ứng tiêu chuẩn. Việc này giúp hệ thống điện sau khi đưa vào vận hành đảm bảo độ ổn định và an toàn.

4. Lưu ý khi triển khai hạng mục hệ thống điện trong M&E

• Khi triển khai hệ thống điện trong M&E cho công trình, nhóm chuyên môn phải phối hợp chặt chẽ với phần cơ khí (Mechanical) để tránh xung đột đường ống, máng, cáp.
• Đảm bảo tuyến cáp lớn, tủ điện trung tâm đặt ở vị trí thuận tiện nhưng an toàn và có khả năng bảo trì.
• Sử dụng thiết bị và vật liệu đạt tiêu chuẩn (ví dụ thiết bị đóng cắt, cáp, máng cáp, tủ điện).
• Lập kế hoạch bảo trì cho hệ thống điện sau khi nghiệm thu để nâng cao tuổi thọ và độ tin cậy, giảm chi phí vận hành.
• Tích hợp thông minh giữa hệ thống điện và các hệ thống ELV, hệ thống điều khiển để giảm rủi ro và tăng hiệu quả quản lý vận hành.

Kết luận

Việc triển khai hệ thống điện trong hạng mục M&E là một công việc đòi hỏi kỹ thuật, kiến thức tiêu chuẩn và sự phối hợp chuyên môn cao. Từ việc xác định các thành phần như nguồn và phân phối điện, chiếu sáng, ELV đến việc áp dụng tiêu chuẩn quốc gia và các quy định bảo vệ an toàn – tất cả đều góp phần vào việc đảm bảo công trình hoạt động ổn định, an toàn và hiệu quả. Khi tuân thủ đúng quy trình, dự án sẽ đạt chất lượng cao và tránh được những rủi ro không đáng có.

Liên hệ với Sora Electric Việt Nam

Nếu quý công ty đang cần tìm đơn vị thi công cơ điện – điện lạnh – nhà xưởng chuyên nghiệp, hãy liên hệ ngay để được tư vấn, khảo sát và báo giá:

📞 Hotline: 0969 725 728
📧 Email: admin@sora.com
🌐 Website: Trang chủ – Sora Electic Việt Nam

Xem thêm: hệ thống Mechanical & Electrical là gì?